Ilıman bir deniz iklimine sahip yemyeşil kırları ve doğal güzellikleri ile meşhur İrlanda, son yıllarda yurtdışında eğitim almak isteyenlerin en çok tercih ettikleri ülkelerden biri olarak listelerde yerini alıyor. Dünyanın çeşitli ülkelerinden gelen öğrencilerin güler yüzlü ve dost canlısı bir şekilde karşılandığı ülke, uluslararası bir kaliteye sahip olan eğitim sistemiyle de ayrı bir üne sahiptir. Özellikle dünyanın önde gelen teknoloji ve bilişim firmalarından Google, Facebook, Microsoft ve Apple gibi şirketlerin Avrupa genel merkezlerinin Dublin’de yer alması, staj ve iş imkanlarını arttırmaktadır.
İrlanda, öğrenciler için modern ve çok amaçlı kampüs seçenekleri ile bireylerin yeteneklerine göre düzenlenen birbirinden önemli lisans ve yüksek lisans programları sunmaktadır. ICES Turkey ile yüksek lisans eğitimi almak üzere Dublin Business School’a giden ve geçtiğimiz sene mezun olan öğrencimiz Ceren’in okul ve program seçiminden eğitim esnasında yaşadıkları, konaklama ve mezuniyet sonrası iş bulma süreci hakkında tüm detayları aşağıdaki söyleşimizde okuyabilirsiniz!
ICES Turkey: İrlanda'da neden Dublin Business School'u seçtin, nasıl bir tecrübeydi?
Ceren: Ben yüksek lisans eğitimimi İrlanda’da almak istediğim konusunda emin olarak ICES Turkey’e başvurdum. Sonrasında okul ve program seçenekleri hakkında bir toplantı gerçekleştirdik ve bu toplantı sonucunda Dublin Business School (DBS)’a başvurmaya karar verdim. Bu okulu seçmemdeki ana sebep DBS’in öğrencilere MBA programları ve ders içerikleri açısından oldukça kapsamlı programlar sunmasıydı. Finans, proje yönetimi, pazarlama, data veya genel MBA olarak farklı seçeneklerin olması, öğrencilerin gerek iş hayatı gerek kendi potansiyelleri doğrultusunda doğru programı seçmesine ışık tutuyor.
ICES Turkey: İrlanda'da eğitim esnasında çalıştın mı? Kurallar nasıldı?
Ceren: Master programım süresince 11 ay boyunca merkezi konumda yer alan bir pub’da garson olarak çalıştım. İrlanda’da yüksek lisans yaparken öğrencilere yılda 3 ay haricinde haftada 20 saat çalışma şansı tanınıyor. İş bulmak zor olmadı, CV ve özgeçmişimi gezerek publara bıraktım, dönen publarla 1 kere görüştükten sonra genellikle işe başlanabiliyor, öğrencilere kolaylık sağlayan ve kiralarını rahatlıkla karşılayabileceği bir çalışma sistemi / saatlik ücret sistemi mevcut. Çalışan çoğu kişi lisans/master öğrencileri olduğundan pub/restaurant vb. yerler öğrencilere haftalık çalışma saatleri için anlayış gösterip kolaylık sağlıyor. Bunun çok büyük bir avantaj olduğunu rahatlıkla söyleyebilirim, okurken kira veya günlük hayat için para biriktirebilmek finansal olarak beni rahatlattı.
ICES Turkey: Eğitim sonrası iş bulma süreçlerin nasıl gelişti, rahat iş buldun mu? Çalışma şartları nasıl?
Ceren: Mezuniyet sonrası iş bulma süreci okurken iş bulmaya göre daha zor olabiliyor, genellikle Avrupa vatandaşları var iken, benim gibi kısıtlı vizesi olan NON-EU öğrencilere çok sıcak bakmayan bir sistem olduğunu gözlemledim maalesef. Ama bunun aksini kanıtlamış birçok Türk arkadaşım oldu – kendim için de aynısını söyleyebilirim. 3 hafta boyunca 250’den fazla şirkete ve farklı departmanlara başvurup birçok red yedim bununla beraber birçok mülakata girip deneyim kazanma şansım oldu. Linkedin çok kuvvetli bir kanal. Linkedininizi güncel tutmanız, yayınlanan pozisyonları kim açmış, veya şirketlerde hangi İnsan Kaynakları var – bu kişilere direkt ulaşmak, mesaj atmak gibi inisiyatif aldığım başvurulardan daha çok verim aldım. Ek olarak, yüksek lisansımı tamamladığım için iş ararken de master yapanlar her zaman 1-0 önde, bu da şansımı arttırdı. Mezuniyet sonrası 12 ayda 2 farklı şirkette tam zamanlı olarak çalıştım, hala da çalışmaya devam ediyorum J
ICES Turkey: İrlanda'da konaklama bulmanın zor olduğu söyleniyor, gözlemlerini sorabilir miyim?
Ceren: İrlanda’da ev bulmak gerçekten zor. Genellikle oda kiralanıyor – şehir merkezinin dışında oda bulmak çok daha kolay. Mülakat gibi görüşmeye çağırılan bir sistem var. Dosyalarınızı, banka hesaplarınızı, çalışıyorsanız işyerinizden belge vermeniz istiyor ev sahibi. Sistem genellikle 1 aylık kira depozitosu + 1 aylık kira vermeniz şeklinde ilerliyor. İstikrarlı ve erkenden araştırmaya başlayıp, birçok farklı kanaldan ilerlemek en doğrusu benim tecrübeme göre. Genellikle toplu görüşme saatleri ayarlanıyor (50 kişiyi bir odayı görmek için toplantıya çağırıyorlar, bilgilerinizi bırakıyorsunuz, sonrasında dönüş sağlanıyor..ya da sağlanmıyor). Bunun için belirli Facebook grupları, websiteler var. 2 yılda 6 ev değiştirmiş biri olarak bu konuda oldukça deneyim sahibi oldum, şu anda da şehrin 1 saat dışarısında merkeze göre daha güzel olan bir evde daha uygun bir kiraya yaşıyorum. Kiralar genellikle €750+ şeklinde. Faturalar evden eve değişiyor bazen kiraya dahil bazen üstüne eklenecek şekilde ödeniyor. Ev sahibinizi çoğu zaman görmüyorsunuz, bir problem olduğunda genellikle iletişime geçip, ev ile ilgili problemi çözmenize yardımcı oluyorlar. Zorlu bir süreç ama imkansız değil. Tabii ki Türkiye’deki konforu beklemenizi önermem, psikolojik olarak hazırlıklı olmakta fayda var J.
ICES Turkey: Vize sürecin ne kadar sürdü, ordayken işi girince vize konusunda ekstra bir işlem yapman gerekti mi?
Ceren: Yüksek lisans vizesi bittikten sonrası size tanınan 2 senelik çalışma vizesi STAMP 1G olarak geçiyor. Elinizde IRP denilen bir oturum kartı oluyor. Yüksek lisansınız süresince kullandığınız vize ise STAMP 2 olarak geçiyor. İlk önce Stamp 2, okul bitince Stamp 1G alıyorsunuz yani vize türü olarak. Sistem üzerinden randevu aldıktan sonra gerekli belgeleri göçmenlik ofisine götürüp, sonrasında posta ile bu kartı alıyorsunuz. Göçmenlik ofisi telefon ve maillere çok fazla dönmüyor, döndüklerine şahsen tanıklık etmedim, yavaş işleyen bir sistem var. Genel anlamda süreçte problem yaşamadım, keza çevremdeki arkadaşlarım da yaşamadı. Yüksek lisansım bittiğinde, Covid19 sonrası dönemine denk geldiğim için vizemi dönüştürürken online başvuru yaptım. İstenen belgeler çok basit, internette hepsi mevcut (sağlık sigortası, yüksek lisans transkripti, okuldan alacağınız resmi belge, oturum kartınız gibi). Stamp 1G vizesi ile çoğu yerde çalışabilirsiniz. Bu konuda hiçbir problem yok. Stamp 1G vizenizin gelmesi 2 hafta-6 hafta arasında gerçekleşiyor fakat bu süre dönemden döneme değişkenlik göstermekte. Kartın gelmesini beklemeden mülakatlara girmek ise en mantıklısı. Mezun olmadan, tez döneminde iş aramaya başlayın ki sektörleri ve pazarı öğrenin derim. Eğer ki şirket ile konuşup, durumunuzu anlatırsanız ve işe başlama konusunda anlaşabilirseniz, zaman kazanırsınız.
Ben Mart’ta Stamp 1G’ye başvurup, o esnada mülakatlara girip, vizemin geleceğini ve durumumu açıkladım. Vizemin gelmesini beklemeyi kabul ettiler. Nisan başında mülakat sürecim bitti, Nisan’ın ikinci haftasında kartım elime geçince bir Fintech şirketinde satış departmanında çalışmaya başladım. Burada izlenecek 3 yol var – Ankara Anlaşması veya alanınıza yönelik Critical Skills denilen vize veya şirketin sponsor olması. Mühendisler/IT öğrencileri için sponsorluk çok daha kolay gerçekleşiyor. Ben bir yazılım şirketinde çalıştığım için Critical Skills vize kategorisine uygun bulundum – bu yoldan ilerliyorum. Ne yazık ki herkes bu vize kategorisine dahil değil, İrlanda’da spesifik alanlarlaki iş açıkları için olan bir vize türü. Ana hedef elinizdeki Stamp 1G türü vizeyi biran önce Stamp 1 türüne çevirmek olmalı. Kalıcı oturum izni alırken Stamp 1 vizesi ile çalıştığınız süre ve kriterler daha çok dikkate alınıyor. Ben şu an Stamp1 vize başvuru sürecindeyim – masterım sonrasındaki 12 ay boyunca farklı 2 şirkette çalıştım. İkinci şirketim ile Stamp 1'e başvuruyorum bu ay içerisinde. Bunu da dışarıdan anlaştığım bir ajans ile yapmaktayım.
ICES Turkey: Oraya gelecek yabancı öğrencilere neler söylemek istersin, tavsiyelerin nelerdir?
Ceren: Buraya gelecek yabancı öğrencilere tavsiyem, yoğun bir süreç olacağını bilmeleri ve evlerindeki konforu bulamayacaklarına kendilerini hazırlamalarıdır. Pozitif olmak, çabalamak, okulunuzdaki hocalarınızla iletişimde olmak, arkadaş çevresi oluşturmak çok önemli ve bana çok yardımı dokundu. İnternette, Facebook gruplarında, Whatsapp gruplarında birçok bilgi paylaşılıyor, belirsizlik arada elbette ki oluyor ama genel anlamda bilgi sahibi edinebileceğiniz birçok kaynak var. Zorlu bir mücadele ama kesinlikle değdiğini söylemek isterim. Şu an İrlanda’da üçüncü senemdeyim ve inanılmaz güzel deneyimler kazandığımı, bunun için de müteşekkir olduğumu belirtmek isterim J. ICES Turkey ekibine de bu serüvenime başlarken yaptıkları doğru yönlendirmeler ve tüm yardımları için teşekkürler!
